اگر بخواهیم خیلی سریع و مستقیم بگوییم، میانگین حقوق کار در عراق در سال ۲۰۲۵ حدود ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ دلار در ماه است. البته این عدد، میانگینی از کل مشاغل است و بسته به نوع شغل، تجربه فرد، شهر محل کار و حتی ملیت او، میتواند بسیار متفاوت باشد. برای مثال، کارگران ساده معمولاً بین ۳۰۰ تا ۶۰۰ دلار در ماه درآمد دارند، در حالی که مهندسان نفت، پزشکان یا نیروهای متخصص خارجی ممکن است تا ۳۰۰۰ دلار یا بیشتر هم دریافت کنند.
در این صفحه چه میخوانید
در شهرهای بزرگتر مثل بغداد، اربیل و بصره سطح حقوق معمولاً بالاتر است، چون شرکتهای بینالمللی و پروژههای نفتی زیادی در این مناطق فعالیت دارند. البته در مقابل، هزینه زندگی در این شهرها نیز بیشتر است و همین باعث میشود بسیاری از کارگران خارجی ترجیح دهند در شهرهای کوچکتر ساکن شوند.
بهطور میانگین، کارمندان اداری حدود ۷۰۰ تا ۱۰۰۰ دلار، رانندگان بین ۶۰۰ تا ۹۰۰ دلار و معلمان حدود ۵۰۰ تا ۹۰۰ دلار در ماه حقوق میگیرند. اگر نیروی کار ایرانی در پروژههای خدماتی یا عمرانی مشغول باشد، معمولاً درآمد او بین ۴۰۰ تا ۸۰۰ دلار است. در برخی پروژههای نفتی یا قراردادهای خصوصی، این رقم میتواند به ۲۰۰۰ تا ۵۰۰۰ دلار نیز برسد.
بهطور خلاصه اگر بخواهیم جواب سؤال «حقوق کار در عراق چقدر است؟» را در یک جمله بدهیم، باید گفت:
میانگین حقوق کار در عراق بین ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ دلار در ماه است و بسته به شغل و محل کار میتواند از ۳۰۰ تا ۵۰۰۰ دلار متغیر باشد.
در ادامهی این مقاله، درآمد مشاغل مختلف در عراق را بهصورت دقیق و جدولی بررسی میکنیم تا ببینیم کدام شغلها درآمد بیشتری دارند و شرایط کاری برای نیروهای ایرانی چگونه است.
چه عواملی روی حقوق کار در عراق تأثیر میگذارند؟
میزان حقوق کار در عراق عدد ثابتی نیست و به عوامل مختلفی بستگی دارد. از نوع شغل و تخصص گرفته تا شهری که در آن کار میکنید، همگی میتوانند روی میزان درآمد تأثیر مستقیم داشته باشند. در ادامه مهمترین عوامل مؤثر بر حقوق را بررسی میکنیم:
۱. سطح تحصیلات و تخصص
هرچقدر سطح تحصیلات و مهارت فرد بالاتر باشد، درآمد او در عراق بیشتر خواهد بود. برای مثال، حقوق مهندس در عراق معمولاً بین ۱۵۰۰ تا ۳۰۰۰ دلار در ماه است، در حالی که کارگران ساده با تجربه کمتر حدود ۳۰۰ تا ۶۰۰ دلار دریافت میکنند. مشاغلی که نیاز به تخصص فنی یا مدرک دانشگاهی دارند، مانند مهندسی نفت، پزشکی یا IT، بیشترین حقوقها را به خود اختصاص میدهند.
۲. سابقه کاری
تجربه شغلی از مهمترین فاکتورها در تعیین میزان حقوق کار در عراق است. افرادی که سابقه بالاتر و رزومه قویتری دارند، معمولاً در سمتهای مدیریتی یا سرپرستی مشغول میشوند و درآمد بیشتری دارند. برای مثال، حقوق پرستار در عراق با ۵ سال سابقه ممکن است دو برابر پرستار تازهکار باشد.
۳. شهر محل اشتغال (بغداد، اربیل، بصره و …)
در عراق، تفاوت زیادی بین حقوق در شهرهای مختلف وجود دارد. اربیل و بصره بهدلیل تمرکز شرکتهای نفتی و بینالمللی، بالاترین سطح درآمد را دارند. در مقابل، در شهرهای کوچکتر مثل نجف یا کربلا، حقوق معمولاً کمتر است. به عنوان نمونه، یک کارگر ساده در اربیل ممکن است ماهیانه ۷۰۰ دلار بگیرد، در حالی که همان شغل در شهرهای جنوبی حدود ۴۰۰ دلار پرداخت میشود.
۴. نوع شرکت (دولتی، خصوصی، بینالمللی)
نوع کارفرما تأثیر زیادی بر میزان حقوق دارد. در شرکتهای دولتی معمولاً درآمد کمتر ولی ثبات شغلی بیشتر است. در حالی که شرکتهای خصوصی یا بینالمللی، مخصوصاً در صنایع نفت و ساختوساز، حقوق بالاتری پرداخت میکنند. برای مثال، حقوق کار در عراق برای ایرانیان در پروژههای نفتی ممکن است تا ۲۰۰۰ دلار در ماه هم برسد، در حالی که در شرکتهای خدماتی یا رستورانها معمولاً بین ۴۰۰ تا ۸۰۰ دلار است.
۵. بخش شغلی (نفت، ساختوساز، آموزش، خدمات، پزشکی و …)
بخش فعالیت اقتصادی نقش کلیدی در میزان حقوق دارد. مشاغل حوزه نفت و گاز بالاترین درآمد را دارند و بعد از آن مشاغل فنی، پزشکی و آموزشی قرار میگیرند. مثلاً حقوق مهندس نفت در عراق گاهی به بیش از ۳۵۰۰ دلار هم میرسد، در حالی که حقوق معلم یا مدرس زبان بین ۵۰۰ تا ۹۰۰ دلار است.
۶. مهارت در زبان عربی یا انگلیسی
زبان یکی از برگهای برنده برای نیروهای خارجی است. افرادی که بتوانند به عربی یا انگلیسی تسلط پیدا کنند، شانس استخدام در شرکتهای بینالمللی و همچنین حقوق بالاتر را خواهند داشت. حتی برای مشاغل ساده نیز، دانستن چند جمله کاربردی عربی باعث افزایش اعتماد کارفرما و احتمال دریافت دستمزد بیشتر میشود.
سطح تحصیلات، تجربه کاری، شهر محل کار، نوع شرکت، حوزه فعالیت و مهارت زبانی از مهمترین عواملی هستند که مستقیماً روی میزان حقوق در عراق اثر میگذارند.
میزان حقوق در مشاغل پرتقاضا در عراق
بازار کار عراق در سالهای اخیر رشد زیادی داشته و بسیاری از نیروهای خارجی، بهویژه ایرانیها، برای کار در این کشور جذب میشوند. اما میزان حقوق در مشاغل پرتقاضا در عراق تفاوت زیادی دارد. در ادامه میانگین حقوق مشاغل اصلی و محبوب را میبینیم تا دید بهتری از شرایط واقعی درآمد در این کشور به دست آورید.
شغل | میانگین حقوق ماهانه (دلار آمریکا) | توضیحات |
---|---|---|
مهندس نفت | ۱۸۰۰ – ۲۵۰۰ | بالاترین سطح درآمد در بین مشاغل فنی؛ در شرکتهای بینالمللی حتی تا ۴۰۰۰ دلار هم میرسد. |
کارگر ساختمانی | ۴۰۰ – ۷۰۰ | بستگی به نوع پروژه و ساعت کار دارد؛ معمولاً نیروهای ایرانی در این حوزه فعالاند. |
پرستار | ۸۰۰ – ۱۲۰۰ | در بیمارستانهای خصوصی یا پروژههای بینالمللی حقوق بالاتر پرداخت میشود. |
راننده یا کارگر خدماتی | ۳۰۰ – ۶۰۰ | پایینترین ردهی حقوقی در عراق، اما فرصت کاری زیاد است. |
مدیر پروژه | ۲۰۰۰+ | بیشترین تقاضا در پروژههای نفتی و عمرانی؛ مخصوص نیروهای متخصص با سابقه بالا. |
تحلیل بازار کار عراق
با بررسی دادههای سال ۲۰۲۵، میتوان گفت بالاترین سطح درآمد در عراق مربوط به مشاغل فنی و نفتی است. مهندسان نفت، مکانیک و عمران بیشترین تقاضا را دارند، زیرا عراق همچنان به عنوان یکی از بزرگترین صادرکنندگان نفت جهان، سرمایهگذاری زیادی در این بخش انجام میدهد.
از سوی دیگر، حقوق پرستار در عراق و مشاغل مرتبط با خدمات درمانی نیز رشد قابل توجهی داشته است، چون پس از دوران کرونا، تقاضا برای نیروهای پزشکی خارجی افزایش یافت.
در سمت مقابل، حقوق کارگر ساده در عراق معمولاً پایینتر است اما این مشاغل بیشترین فرصت شغلی را برای نیروهای غیرعراقی دارند. کارگرهای ایرانی، افغان و پاکستانی در پروژههای ساختمانی و خدماتی فعالاند و معمولاً بین ۴۰۰ تا ۷۰۰ دلار در ماه دریافت میکنند.
نکته مهم دیگر این است که افرادی که در پروژههای بینالمللی یا شرکتهای دارای بودجه دلاری کار میکنند، معمولاً به دلار حقوق میگیرند؛ اما در برخی شرکتهای محلی، پرداختها به دینار عراقی انجام میشود که ممکن است ارزش کمتری داشته باشد.
اگر به دنبال کار با حقوق بالا در عراق هستید، حوزههایی مثل نفت، پزشکی و مدیریت پروژه بهترین گزینهها هستند. اما برای شروع سریعتر و بدون نیاز به مدرک تخصصی، مشاغل ساختمانی و خدماتی گزینههای واقعبینانهتری محسوب میشوند
حقوق در عراق در مقایسه با ایران و دیگر کشورهای منطقه
وقتی صحبت از مهاجرت کاری به عراق میشود، اولین سؤالی که برای بسیاری از کارجویان ایرانی پیش میآید این است که:
آیا حقوق در عراق واقعاً از ایران بیشتر است؟ و آیا ارزش دارد برای کار به این کشور سفر کنیم؟
برای پاسخ دقیقتر، باید میانگین حقوق، نرخ تبدیل ارز و هزینه زندگی را با هم بررسی کنیم.
مقایسه میانگین حقوق در عراق و کشورهای همسایه
در جدول زیر، میانگین تقریبی حقوق ماهانه در کشورهای منطقه را مشاهده میکنید. این اعداد بر اساس دادههای سال ۲۰۲۵ و میانگین عمومی مشاغل (کارمند، فنی، خدماتی) به دلار آمریکا محاسبه شدهاند:
کشور | میانگین حقوق ماهانه (دلار آمریکا) | توضیح کوتاه |
---|---|---|
عراق | ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ | بالاتر از ایران، پایینتر از عربستان و کویت |
ایران | ۲۵۰ تا ۴۰۰ | با نوسان نرخ ارز و تورم بالا |
ترکیه | ۷۰۰ تا ۱۲۰۰ | متناسب با هزینه بالاتر زندگی در شهرهای بزرگ |
عربستان سعودی | ۱۵۰۰ تا ۲۵۰۰ | درآمد بالا و معاف از مالیات در بسیاری از مشاغل |
کویت | ۱۸۰۰ تا ۳۰۰۰ | یکی از بالاترین حقوقها در منطقه خلیج فارس |
📌 مقایسه حقوق عراق و ایران نشان میدهد که حتی مشاغل ساده در عراق معمولاً دو تا سه برابر مشاغل مشابه در ایران درآمد دارند، بهویژه اگر پرداخت به دلار باشد. همین اختلاف باعث شده که در سالهای اخیر تعداد زیادی از کارگران ایرانی، بهخصوص در پروژههای ساختمانی و خدماتی عراق مشغول کار شوند.
تحلیل هزینه زندگی در عراق
در نگاه اول، درآمد واقعی کار در عراق بهنظر بالا میرسد، اما نباید از هزینههای زندگی غافل شد.
در شهرهای بزرگ مثل بغداد و اربیل، هزینه اجاره خانه و خوراک نسبتاً بالاست. برای مثال:
اجاره آپارتمان یکخوابه در مرکز اربیل: حدود ۴۰۰ تا ۶۰۰ دلار در ماه
هزینه غذا و مواد خوراکی ماهانه برای یک نفر: حدود ۲۵۰ تا ۳۵۰ دلار
حملونقل و سایر مخارج روزانه: حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ دلار
بنابراین اگر درآمد شما مثلاً ۸۰۰ دلار باشد، بخش قابلتوجهی از آن صرف هزینههای پایه میشود. با این حال، کسانی که در کمپهای کاری یا پروژههای شرکتی مشغول هستند، معمولاً مسکن و خوراک رایگان دارند و همین باعث میشود پسانداز خالص آنها بیشتر باشد.
نرخ برابری دینار عراق و دلار
در زمان نگارش این مقاله، هر ۱ دلار آمریکا حدود ۱۳۰۰ تا ۱۴۵۰ دینار عراقی است. بیشتر شرکتها، بهویژه آنهایی که با نیروی خارجی کار میکنند، حقوق را مستقیماً به دلار پرداخت میکنند تا ارزش واقعی دستمزد حفظ شود.
برای نیروهای ایرانی، این موضوع مزیت بزرگی دارد؛ چون دریافت حقوق دلاری و خرج به دینار یا ریال، باعث میشود قدرت خرید و سطح زندگی در عراق نسبت به ایران بالاتر باشد.
بهطور کلی، سطح حقوق و درآمد در عراق از ایران بالاتر است و با وجود هزینههای نسبتاً زیاد در شهرهای بزرگ، نیروهای خارجی معمولاً میتوانند بخش قابلتوجهی از درآمد خود را پسانداز کنند. اگر هدف شما کسب درآمد دلاری است، عراق یکی از مقرونبهصرفهترین مقاصد کاری منطقه به شمار میرود.
حداقل حقوق قانونی در عراق طبق قانون کار شماره ۳۷ سال ۲۰۱۵
قانون کار عراق تحت عنوان Labor Law No. 37 of 2015 چارچوب اصلی رابطه بین کارگر و کارفرما را تعیین میکند. Natlex+۲BEOE+۲ در فصل هفتم این قانون، مقررات مربوط به دستمزد (Wages) آمده است.
حداقل دستمزد مصوب دولت عراق
در قانون کار ۲۰۱۵، تأکید شده که مزد کارگر نباید از حداقل تعیین شده کمتر باشد. متن مادهای از آن بدین شکل است:
« … کارگر باید دستمزدی دریافت کند که از حداقل دستمزد تعیین شده کمتر نباشد. »
« The worker’s wage shall be determined by the individual employment contract, provided that it does not fall below the minimum wage specified for … » BEOE
اما در عمل، تعیین «حداقل دستمزد ملی» در عراق بهصورت ثابت و سراسری در قانون کار نیامده است؛ بلکه دستمزدها اغلب بر پایه تصمیمات دولتی، مصوبات وزارت کار یا توافقهای جمعی تعیین میشوند.
براساس دادههای منتشرشده، مصوبه دولت عراق در سال ۲۰۱۸ حداقل حقوق را از ۳۵۰٬۰۰۰ دینار عراقی تعیین کرد (تقریباً ۲۹۰ تا ۳۰۰ دلار آمریکا)، اما باید توجه داشت که این رقم عملاً در بسیاری از قراردادها و مناطق کمتر رعایت میشود یا مطابق تورم بهروزرسانی نشده است.
شرایط اضافهکاری و تعطیلات
قانون کار عراق مقرراتی برای اضافهکاری و کار در روزهای تعطیل دارد:
ساعات کار عادی معمولاً ۸ ساعت در روز و ۴۸ ساعت در هفته تلقی میشود.
اگر کارگر بیشتر از ساعات عادی کار کند، مشمول اضافهکاری میشود. طبق قانون، اضافهکاری باید با دستمزدی بیشتر از نرخ پایه باشد (مثلاً ۱٫۵ برابر معمول)
اگر در روز تعطیل رسمی یا روز استراحت هفتگی کار شود، کارفرما موظف است حقوق اضافهتر پرداخت کند یا روز جایگزین بدهد.
قانون همچنین امکان افزایش ساعات کاری در شرایط اضطراری یا در پروژههای خاص را میدهد، ولی محدودیت کلی ۵۶ ساعت در هفته برای کل ساعات کاری + اضافهکاری در نظر گرفته شده است.
بیمه و مزایای جانبی
یکی از بخشهای مهم قانون کار مربوط به امنیت اجتماعی و مزایای جانبی است:
کارگر «مؤمّن» (Secured Worker) یعنی کسی که در سیستم بیمه تأمین اجتماعی مشارکت میکند، از پوشش مزایای بازنشستگی، بیمه حوادث شغلی و سایر تضمینها بهرهمند است.
کارفرما موظف است سهم بیمه و سهم کارگر برای صندوق بازنشستگی یا تأمین اجتماعی را پرداخت کند.
قانون همچنین مزایایی مانند مرخصی سالانه، مرخصی بیماری و مرخصی زایمان را پیشبینی کرده است.
بهعنوان نمونه، کارگران معمولاً پس از یک سال کار، حق مرخصی سالانه با حقوق دارند.
ساعات کار استاندارد
طبق قانون کار عراق:
ساعات کاری عادی: حداکثر ۸ ساعت در روز و ۴۸ ساعت در هفته
کارفرما نمیتواند ساعات عادی کار را تا بینهایت افزایش دهد و اضافهکاری باید جبران شود.
در شرایط ویژه یا پروژههای اضطراری، قانون اجازه افزایش ساعات کاری را میدهد، اما سقف مجاز برای کل ساعات هفته (عادی + اضافهکاری) ۵۶ ساعت تعیین شده است.
کارکنانی که در مشاغل دشوار، مضرّ یا شبانهکار فعالیت میکنند، قواعد ویژهای درباره ساعات و مزایا دارند.
پرداخت اضافه حقوق در مناطق خطرناک یا پروژههای خاص
در پروژههای ویژه، بهویژه مناطقی که امنیت پایین است یا پروژههای نفتی بزرگ، قانون کار عراق مقررات یا دستورات تکمیلی میتواند پرداختهای اضافی یا مزایای خاصی را تحمیل کند:
در قراردادهای پروژهای یا شرکتهای بینالمللی، ممکن است اضافه حقوق یا جریمه منطقه خطر لحاظ شود، اما این موارد معمولاً در قرارداد و توافقهای جداگانه تأیید میشوند و الزام عمومی قانونی نیستند.
کارفرما ممکن است برای منطقه خطر، مسکن، جابجایی (ترانسپورتی)، بیمه تکمیلی و مزایای ویژه در قرارداد ذکر کند تا جبران ریسک محل کار باشد.
در صورتی که کارفرما قوانین مربوط به حداقل حقوق یا ساعات کار را رعایت نکند، قانون جرایمی را برای او در نظر گرفته است، از جمله پرداخت چند برابر اختلاف دستمزد و جریمه نقدی.
از حقوق کار در عراق چقدر مالیات کم میشود؟
یکی از نکات مهم برای ایرانیانی که قصد کار در عراق را دارند، این است که بدانند چقدر از حقوقشان به مالیات و بیمه اختصاص پیدا میکند. سیستم مالیاتی عراق نسبتاً ساده است، اما تفاوتهایی بین کارمندان بخش دولتی و خصوصی وجود دارد که باید به آن توجه کرد.
مالیات بر درآمد در عراق
طبق قانون مالیات بر درآمد عراق (شماره ۱۱۳ سال ۱۹۸۲ و اصلاحات بعدی)، تمامی افراد شاغل در عراق موظف به پرداخت مالیات بر درآمد هستند. نرخ مالیات بهصورت پلکانی محاسبه میشود:
سطح درآمد ماهانه (دلار) | نرخ مالیات بر درآمد |
---|---|
تا ۲۵۰ دلار | معاف از مالیات |
۲۵۱ تا ۵۰۰ دلار | ۳٪ |
۵۰۱ تا ۱۰۰۰ دلار | ۵٪ |
بیش از ۱۰۰۰ دلار | ۱۰٪ تا ۱۵٪ (بسته به نوع شغل و محل کار) |
افرادی که در شرکتهای بینالمللی کار میکنند یا از طریق قراردادهای پروژهای حقوق دریافت میکنند، معمولاً مشمول نرخ بالاتری هستند، چون درآمدشان به دلار پرداخت میشود و دولت عراق مالیات ارزی را دقیقتر محاسبه میکند.
بیمه اجتماعی و بازنشستگی
در کنار مالیات بر درآمد، کارفرما موظف است بخشی از حقوق را بابت بیمه اجتماعی و بازنشستگی کسر کرده و به اداره تأمین اجتماعی عراق واریز کند. این سهم معمولاً حدود ۷٪ از حقوق ماهانه است.
در مقابل، کارفرما نیز موظف است حدود ۱۲٪ از حقوق کارمند را به عنوان سهم کارفرما پرداخت کند. بنابراین مجموع پرداختی به بیمه برای هر شغل حدود ۱۹٪ از مجموع حقوق است.
هزینه اقامت و ویزای کاری برای خارجیها
افراد غیرعراقی، از جمله ایرانیان، معمولاً باید هزینههایی برای ویزای کار، اقامت سالانه، و تمدید مجوز اشتغال پرداخت کنند. این مبالغ معمولاً توسط کارفرما پرداخت میشود، اما در برخی شرکتهای کوچک ممکن است از خود کارگر کسر شود. میانگین این هزینهها ماهانه بین ۲۰ تا ۵۰ دلار است.
مثال عددی برای درک بهتر:
فرض کنیم فردی در اربیل ماهانه ۱۰۰۰ دلار حقوق دریافت میکند.
در این حالت، کسرها بهصورت تقریبی به شکل زیر خواهند بود:
مورد | درصد یا مبلغ | توضیح |
---|---|---|
مالیات بر درآمد | ۵٪ → ۵۰ دلار | طبق قانون |
بیمه اجتماعی (سهم کارمند) | ۷٪ → ۷۰ دلار | پرداخت به اداره تأمین اجتماعی |
هزینه اقامت و ویزا | حدود ۳۰ دلار | برای کارگران خارجی |
💵 جمع کل کسورات | ۱۵۰ دلار | — |
✅ دریافتی خالص | ۸۵۰ دلار | — |
بنابراین از حقوق ۱۰۰۰ دلاری، حدود ۸۵۰ دلار حقوق خالص برای فرد باقی میماند.
تفاوت بین بخش دولتی و خصوصی
در بخش دولتی، نرخ مالیات و بیمه دقیق و ثابت است و کارمند از مزایایی چون بازنشستگی، مرخصی با حقوق و بیمه درمانی کامل برخوردار است.
در بخش خصوصی، برخی کارفرمایان ممکن است بیمه یا مالیات را بهصورت غیررسمی پرداخت نکنند، اما در عوض حقوق خالص بالاتری بدهند.
به همین دلیل، کار در بخش خصوصی معمولاً درآمد بیشتری دارد، ولی امنیت شغلی و مزایای بلندمدت آن کمتر است.
در مجموع، مالیات و بیمه در عراق نسبت به کشورهای توسعهیافته پایینتر است، اما درآمد واقعی (خالص) فرد به نوع قرارداد و شرکت بستگی زیادی دارد. برای کارگران خارجی، دانستن دقیق میزان کسورات پیش از امضای قرارداد اهمیت زیادی دارد تا از میزان حقوق خالص خود مطمئن باشند.
شرایط و میزان حقوق کار در عراق برای ایرانیان
کار در عراق طی سالهای اخیر برای بسیاری از ایرانیان بهویژه در حوزههای نفت و گاز، ساختمانسازی، خدمات، و پزشکی به فرصتی اقتصادی تبدیل شده است. اما پیش از تصمیم به اشتغال در عراق، دانستن شرایط قانونی، میزان حقوق واقعی، و ریسکهای احتمالی اهمیت بسیار زیادی دارد.
شرایط قانونی کار ایرانیان در عراق
طبق قانون کار عراق و دستورالعمل وزارت کار و امور اجتماعی این کشور، اتباع خارجی تنها در صورتی مجاز به کار در عراق هستند که:
مجوز کار رسمی (Work Permit) از کارفرمای عراقی دریافت کنند.
اقامت موقت یا دائم کاری داشته باشند که معمولاً برای یک سال صادر و قابل تمدید است.
قرارداد کاری آنها به زبان عربی یا انگلیسی تنظیم شده و در اداره کار ثبت شود.
در واقع بدون این مدارک، حضور فرد در محیط کار غیرقانونی محسوب میشود و در صورت بازرسی، هم کارگر و هم کارفرما مشمول جریمه یا اخراج خواهند شد.
برخی از شرکتهای معتبر بینالمللی در عراق مانند CNPC، شلمبرژه، پتروچاینا، و ماس گلوبال برای ایرانیان مجوزهای رسمی صادر میکنند و روند اداری را از طریق وزارتخانههای مربوط انجام میدهند.
میانگین حقوق کار ایرانیان در عراق بر اساس حوزه کاری
حوزه شغلی | میانگین حقوق ماهانه (دلار) | توضیحات |
---|---|---|
مهندسی نفت و گاز | ۱۸۰۰ تا ۲۵۰۰ | مخصوص نیروهای متخصص و با سابقه |
راننده، آشپز، نیروی خدماتی | ۳۰۰ تا ۶۰۰ | در اردوگاهها و پروژههای ساختمانی |
پرستار یا پزشک ایرانی | ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ | در بیمارستانهای اربیل، بصره و سلیمانیه |
کارگر ساختمانی | ۴۰۰ تا ۷۰۰ | بسته به شهر و نوع پروژه |
مترجم یا نیروی اداری دو زبانه | ۸۰۰ تا ۱۲۰۰ | نیازمند تسلط به عربی یا انگلیسی |
نکته: در پروژههای نفتی جنوب عراق (مانند بصره)، پرداختها معمولاً به دلار آمریکا انجام میشود، در حالیکه در بخشهای دیگر کشور پرداختها ممکن است به دینار عراق باشد.
ریسکهای شایع در کار ایرانیان در عراق
با وجود فرصتهای زیاد، مشکلات و ریسکهایی نیز در کار در عراق وجود دارد که باید پیش از مهاجرت در نظر گرفته شوند:
تأخیر در پرداخت حقوق: بهویژه در پروژههای ساختمانی یا شرکتهای کوچک که نقدینگی محدودی دارند.
عدم بیمه یا ثبت قانونی: برخی کارفرمایان برای کاهش هزینهها بیمه اجتماعی یا اقامت را ثبت نمیکنند.
نوسان نرخ دینار عراق: اگر حقوق به دینار پرداخت شود، نوسانات ارزی ممکن است درآمد واقعی فرد را کاهش دهد.
مشکلات امنیتی در مناطق خاص: در برخی استانهای جنوبی یا مرزی (مثل موصل یا کرکوک)، وضعیت امنیتی هنوز ناپایدار است.
نکات مهم درباره قرارداد و پرداختها
قرارداد باید کتبی و دو زبانه (عربی–انگلیسی یا عربی–فارسی) باشد.
در قرارداد، میزان حقوق خالص پس از کسورات، نحوه پرداخت، و بیمه بهطور شفاف ذکر شود.
توصیه میشود پرداخت حقوق به ارز دلار آمریکا یا معادل آن انجام شود تا از نوسانات ارزی در امان بماند.
در پروژههای کوتاهمدت، حتماً پیشپرداخت یا ضمانت پرداخت ماهانه دریافت شود.
توصیههای کاربردی برای کارگران ایرانی
قبل از عقد قرارداد، اعتبار کارفرما را از طریق آژانسهای کاری معتبر یا سفارت ایران در بغداد بررسی کنید.
مجوز اقامت و کار رسمی بگیرید تا از مشکلات قانونی یا دیپورت جلوگیری شود.
اگر در شهرهای مرزی یا خطرناک کار میکنید، اطلاعات امنیتی منطقه را بهطور مداوم پیگیری کنید.
مدارک شناسایی، گذرنامه، و قرارداد خود را اسکن کرده و نزد خانواده نگه دارید.
در صورت بروز مشکل، از طریق بخش کنسولی سفارت ایران یا دفتر حفاظت منافع در اربیل اقدام کنید.
در مجموع، میانگین حقوق ایرانیان در عراق بین ۵۰۰ تا ۱۵۰۰ دلار در ماه متغیر است و بسته به تخصص، تجربه، شهر محل کار و نوع شرکت، این رقم میتواند بالاتر یا پایینتر باشد. اگرچه عراق مقصد جذابی برای کارگران ایرانی بهویژه در حوزههای فنی و خدماتی است، اما موفقیت و امنیت مالی در آن نیازمند بررسی دقیق قرارداد و رعایت مراحل قانونی است.
وضعیت حقوق و درآمد در عراق طی سالهای اخیر (۲۰۱۸ تا ۲۰۲۵)
در هفت سال گذشته، اقتصاد عراق فراز و نشیبهای زیادی را تجربه کرده است. از دوران پساداعش و بازسازی زیرساختها گرفته تا افزایش قیمت نفت و ورود شرکتهای بینالمللی، همه این عوامل روی میانگین حقوق و درآمد مردم عراق تأثیر مستقیم گذاشتهاند.
روند تغییر میانگین حقوق ماهانه در عراق
سال | میانگین حقوق ماهانه (دلار آمریکا) | توضیح وضعیت اقتصادی |
---|---|---|
۲۰۱۸ | ۵۸۰ دلار | شروع دوران بازسازی پس از جنگ؛ بیکاری بالا |
۲۰۱۹ | ۶۲۰ دلار | ثبات نسبی و ورود شرکتهای خارجی |
۲۰۲۰ | ۵۳۰ دلار | بحران کرونا و افت قیمت نفت |
۲۰۲۱ | ۶۰۰ دلار | آغاز بهبود و بازگشت پروژههای نفتی |
۲۰۲۲ | ۷۰۰ دلار | افزایش صادرات نفت و رشد صنایع خدماتی |
۲۰۲۳ | ۸۲۰ دلار | رونق پروژههای عمرانی و جذب نیروی خارجی |
۲۰۲۴ | ۹۵۰ دلار | افزایش نرخ دلار در پرداختها و رشد شهرهایی چون اربیل |
۲۰۲۵ | حدود ۱۱۰۰ دلار | رشد پایدار و افزایش تقاضا برای نیروهای متخصص |
در مجموع، میانگین حقوق در عراق بین سالهای ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۵ حدود ۹۰٪ افزایش داشته است.
تحلیل تأثیر تورم و نرخ ارز
افزایش دستمزدها در عراق در ظاهر قابل توجه است، اما باید توجه داشت که نرخ تورم و نوسانات دینار عراق نیز همزمان رشد داشتهاند. در سالهای ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۴، دولت عراق ارزش دینار را در برابر دلار عمداً کاهش داد تا صادرات را تقویت کند؛ این مسئله باعث شد قدرت خرید مردم بهویژه کارگران داخلی کاهش یابد.
به عنوان مثال:
در سال ۲۰۱۸ هر ۱ دلار = ۱۱۸۰ دینار عراق بود،
اما در سال ۲۰۲۴ این عدد به ۱۳۱۰ دینار رسید.
این موضوع باعث شد گرچه میانگین حقوق به دلار افزایش پیدا کند، اما هزینه مسکن، مواد غذایی و خدمات نیز رشد زیادی داشته باشد.
تأثیر پروژههای بازسازی و سرمایهگذاری خارجی
از سال ۲۰۲۱ به بعد، دولت عراق با همکاری کشورهایی مانند چین، ترکیه و امارات پروژههای گستردهای در حوزههای زیرساخت، انرژی، و ساختوساز آغاز کرده است. این پروژهها شامل:
بازسازی شهرهای موصل، کرکوک و فلوجه
احداث نیروگاههای جدید برق و پالایشگاههای نفتی
توسعه منطقه اقتصادی بصره و بندر فاو بزرگ
نتیجه مستقیم این اقدامات، افزایش تقاضا برای نیروی کار متخصص و فنی و رشد حقوق در صنایع نفت، ساختوساز و مهندسی بوده است.
در شهرهایی مثل اربیل و بصره، سطح حقوق تا دو برابر میانگین کشوری افزایش یافته است. به همین دلیل، بسیاری از کارگران و متخصصان ایرانی، سوری و لبنانی در سالهای اخیر وارد بازار کار عراق شدهاند.
جمعبندی
بین سالهای ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۵، عراق مسیر دشواری را از اقتصاد جنگزده به بازار کار پویا و در حال رشد طی کرده است.
میانگین حقوقها تقریباً دو برابر شده،
پروژههای بزرگ زیرساختی فرصتهای شغلی جدیدی ایجاد کردهاند،
اما همزمان افزایش هزینه زندگی و نرخ تورم باعث شده رشد درآمد واقعی کندتر از رشد اسمی باشد.
بهطور خلاصه، عراق امروز کشوری است که پتانسیل بالای درآمدی دارد، بهویژه برای نیروهای متخصص خارجی، اما نیاز به دقت و آگاهی در انتخاب شغل و قرارداد کاری دارد.
❓سؤالات متداول درباره حقوق کار در عراق
❓حداقل حقوق کارگر در عراق چقدر است؟
حداقل حقوق ماهانه کارگران در عراق حدود ۴۵۰ تا ۵۰۰ هزار دینار عراقی (تقریباً ۳۰۰ تا ۳۵۰ دلار آمریکا) است. البته این مبلغ در بخش خصوصی ممکن است کمتر باشد و در مشاغل دولتی یا پروژههای بینالمللی به بیش از ۶۰۰ دلار برسد.
❓ آیا حقوقها در عراق به دلار پرداخت میشود؟
بستگی به نوع کار دارد. در شرکتهای بینالمللی و پروژههای نفتی یا عمرانی بزرگ معمولاً حقوق به دلار آمریکا پرداخت میشود، اما در مشاغل عمومی، بازار و شرکتهای محلی، پرداخت با دینار عراقی متداول است.
❓ آیا کار در عراق برای ایرانیان قانونی است؟
بله، اما نیاز به مجوز اقامت کاری (ویزای کار) دارد. بسیاری از ایرانیان در شهرهایی مانند نجف، کربلا، بصره و بغداد در حوزههایی مثل خدمات، ساختوساز و تجارت فعالیت میکنند. بدون ویزای کاری، اقامت یا اشتغال رسمی ممکن است با جریمه یا اخراج همراه باشد.
❓ آیا در عراق مالیات از حقوق کم میشود؟
در عراق مالیات بر درآمد وجود دارد، ولی نسبتاً پایین است. کارمندان بخش خصوصی معمولاً بین ۳ تا ۱۰ درصد از حقوقشان را به عنوان مالیات پرداخت میکنند. در برخی شرکتها، کارفرما این مبلغ را خودش پرداخت میکند تا دریافتی کارمند کاهش نیابد.
❓بهترین شهر عراق برای کار کجاست؟
از نظر فرصت شغلی و سطح درآمد، بغداد بهترین شهر عراق است. بعد از آن، بصره (به دلیل فعالیتهای نفتی) و اربیل (بهخاطر ثبات اقتصادی در اقلیم کردستان) در رتبههای بعدی قرار دارند.
برای ایرانیان، نجف و کربلا نیز بهدلیل حضور زائران و رونق بخش خدمات، بازار کار مناسبی دارند.
❓ ساعات کاری استاندارد در عراق چقدر است؟
ساعات کاری استاندارد در عراق معمولاً ۸ ساعت در روز و ۴۸ ساعت در هفته است. در برخی صنایع و مشاغل، ممکن است ساعات کاری بیشتر باشد و اضافهکاری با نرخهای مشخص پرداخت شود.