در اغلب مصاحبه‌های شغلی افراد لحظات بسیار خوبی را پشت سر نمی‌گذارند و در کل جلسه تلاش بر این است تا افراد صبر و حوصله خود را از دست بدهند تا میزان صبوری و تمرکز آنها مورد ارزیابی قرار گیرد. وجود سوالات مکرر، ایجاد فشار و استرس و… لحظاتی سخت را اغلب در مصاحبه‌های شغلی برای افراد به ارمغان می‌آورد. اغلب شرکت‌ها با تنظیم یک فرم پذیرش و استخدام به جذب نیرو اقدام می‌کنند.
برخی دیگر نیز مصاحبه‌های حضوری برگزار می‌کنند. شیوه‌های انجام مصاحبه قطعا متنوع است. در ادامه ما به بررسی انواع مصاحبه شغلی می‌پردازیم.
بررسی انواع مصاحبه شغلی
اگر قصد شرکت در یک مصاحبه شغلی را دارید و فرق بین مصاحبه سرعتی را با مصاحبه اضطراب آور نمی‌دانید، با ما همراه باشید تا با انواع مصاحبه شغلی آشنا شوید:
مصاحبه تک به تک
یکی از انواع مصاحبه شغلی مصاحبه تک به تک است. زمانی که قصد انجام یک مصاحبه شغلی معمولی را دارید، اولین چیزی که ذهن شما را به خود مشغول می‌کند این است که اگر شما یک سوی میز بنشینید و کارفرما روبروی شما قرار گیرد، آیا کاملا آماده پاسخگویی به سوالات او هستید یا خیر.
اگر از این آمادگی برخوردار نباشید، حتما طی مصاحبه به شدت اعصاب‌تان خورد خواهد شد. مخصوصا که مصاحبه‌کننده هم فرد اعصاب خوردکن، تندخو و یا بسیار خونسردی باشد. این در حالی است که زمانی که بیشتر شرکت‌ها به دنبال گرفتن نظرات افراد مختلف هستند، کمتر از این نوع مصاحبه استفاده می‌کنند.
مصاحبه ساختاری
این نوع مصاحبه را مصاحبه سنتی هم می‌دانند. درست است که این نوع مصاحبه ترسناک نیست، اما کاملا شکل رسمی دارد و سوالاتی پشت سر هم و به شکل پایه‌ای در آن مطرح می‌شود.
در مصاحبه ساختاری به عنوان یکی از انواع مصاحبه شغلی اگر فرد مصاحبه‌کننده دارای سابقه و تبحر در انجام مصاحبه باشد، شما با این نوع مصاحبه سرو کار خواهید داشت. به هر شکل، اطمینان حاصل کنید که فرد منظم، وقت‌شناس و مودبی هستید و حتما در پایان مصاحبه شروع به پرسیدن سوال کنید.
مصاحبه بدون ساختار
این نوع مصاحبه عمدتا کمی آزادتر برگزار می‌شود. در این نوع مصاحبه، فرد مصاحبه‌گر جای طرح سوالات کلیشه‌ای، تلاش می‌کند از شما سوالاتی هدفمند بپرسد تا شما پاسخ‌هایی خاص به او بدهید.
در مصاحبه بدون ساختار به عنوان یک نمونه از انواع مصاحبه شغلی مصاحبه‌گر اغلب در این نوع مصاحبه بیشتر شنونده است و سوالات گسترده و باز از شما می‌پرسد و دست شما را باز می‌گذارد تا به شکل‌های مختلف به این سوالات پاسخ دهید.
اغلب این نوع مصاحبه دوستانه برگزار می‌شود و شباهت زیادی به مکالمه دارد که شاید تصور کنید مصاحبه‌گر قصد سنجش و ارزیابی شما را ندارد، این در حالی است که به شکل غیرمستقیم او در حال ارزیابی شماست.
اغلب شرکت‌ها از این نوع مصاحبه استفاده می‌کنند، نباید گول لحن دوستانه آنها را بخورید تسلط و حرفه‌ای بودن‌تان را به نمایش بگذارید و آرامش‌تان را حفظ کرده و بکوشید صحبت‌های کنید که بعدا از گفتن آنها پشیمان نشوید.
مصاحبه اضطراب آور
اغلب این نوع مصاحبه‌ها به گونه‌ای برگزار می‌شود که بین مصاحبه‌کننده و مصاحبه‌شونده بحث‌هایی اتفاق می‌افتد تا کارفرما از دل این بحث‌ها تشخیص دهد که آیا این فرد به درد سازمانش می‌خورد یا خیر.
به ویژه اگر شغلی که برای نیرو درخواست داده کار طاقت‌فرسا و فشار بالا باشد، سوالات متعددی از فرد پرسیده می‌شود تا فرد فشار زیادی را تحمل کند و کارفرما ببیند در عین وجود این فشار فرد از حیطه ادب خارج می‌شود یا خیر.
کلیه این موارد برای این است که شما بتوانید به خوبی خود را کنترل کنید، آرامش‌تان را حفظ نموده و بر کارتان بتوانید در آینده تسلط داشته باشید. این شیوه از بین انواع مصاحبه شغلی بسیار مورد استفاده است.
مصاحبه رفتاری
یکی از شیوه‌های انواع مصاحبه شغلی مصاحبه رفتاری است. در این نوع مصاحبه تلاش می‌شود تا فرد به راه‌حل‌هایی برای مشکلات فرضی در سازمان بپردازد. همچنین در این نوع مصاحبه درباره آنچه قبلا شما انجام می‌داده‌اید و حرفه قبلی شما سوالاتی پرسیده می‌شود تا به آنها پاسخ دهید.
برای مثال از شما راهکارهایی برای افزایش بهره‌وری سازمان می‌خواهند. بهترین شیوه جهت پاسخ دادن به سوالات کارفرما در این نوع مصاحبه‌ها آن است که از تکنیک star استفاده کنید. حتما موقعیت خود را در نظر بگیرید (situation)، امکانات و ابزارهایی که در اختیار دارید را مورد بررسی قرار دهید (task)، اقداماتی که در آن زمینه می‌توانید انجام دهید را مورد بررسی قرار دهید (action) و به نتایجی که به دست خواهد آمد اشاره داشته باشید (result).
در این نوع مصاحبه بهتر آن است که به مثال‌ها و نمونه‌های واقعی اشاره داشته باشید و در ارائه پاسخ حتما خلاقیت به خرج دهید. چنانچه اخیرا دانشجو بوده و فارغ‌التحصیل شده‌اید و کار گروهی انجام نداده‌اید، در زمینه گروه‌های کاری و ورزشی که در دانشگاه عضویت داشته‌اید، بیشتر صحبت کنید.
مصاحبه حل مساله/موردی
یکی دیگر از انواع مصاحبه شغلی مصاحبه حل مساله/ موردی است. اغلب این مصاحبه‌ها با نقش و جایگاهی که قرار است شما در سازمان داشته باشید، ارتباطی ندارند و قسمتی از مصاحبات بعدی شما را تشکیل می‌دهند. این نوع مصاحبه بالاخص در گام استخدام مشاغلی که فنی‌اند، همچون مهندسی سخت افزار و…. و در جاهایی که فرد باید دنبال راهکارهایی برای رفع مشکلات باشد به کار می‌رود و فرد باید پاسخ‌هایش را در قالب راه‌حل برای این موارد ارائه دهد.
مسائل و مشکلات دقیقی طرح می‌شود همچون مسائل ریاضی، کدگذاری و… که فرد باید از منطق و استدلال خود جهت پاسخ به این نوع سوالات (سوالات فکری یا جورچین) استفاده کند. موفقیت در این نوع مصاحبه‌ها زمانی است که شما بتوانید خود را با آن موقعیت سازگار کرده و از توانایی تفکر نوآورانه و سریع برخوردار باشید.
مصاحبه نمونه کار
این نوع مصاحبه عمدتا خاص برخی صنایع است. برای نمونه: در حوزه‌های کاری معماری، گرافیک و سایر مشاغل خلاق از این نوع مصاحبه استفاده می‌شود. فرق عمده میان این نوع مصاحبه و عرضه نمونه کار ساده در آن است که از کارجو خواسته می‌شود در زمینه اقداماتی که در کار قبلی خود انجام داده برای کارفرما توضیحاتی را ارائه کند.
در حقیقت این نوع مصاحبه شبیه نوعی ارائه است. جهت شرکت در این مصاحبه باید مهارت خود را برای یک ارائه باکیفیت بالا ببرید. بهتر است جهت انجام این امر و شرکت در این نوع مصاحبه به عنوان یکی از انواع مصاحبه شغلی نمونه‌هایی از گفتگوهای تد را ببینید. قبل از بررسی نمونه کارهایتان تلاش کنید ارائه خود را به شکل مناسبی قالب‌بندی و به روزرسانی کنید.
مصاحبه تلفنی
یکی دیگر از انواع مصاحبه، مصاحبه تلفنی است که شروط اولیه کار را از این طریق برای افراد توضیح می‌دهند. این ابزار به عنوان یک ابزار غربالگری جهت جداسازی افراد برای دعوت به مصاحبه حضوری اغلب مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مصاحبه با هیئت مدیره
این روش مصاحبه یکی از شیوه‌های سنتی مصاحبه است که در آن ۳ نفر مصاحبه‌کننده وجود دارد که تقاضای استخدام شما را بررسی می‌کنند. معمولا در این جلسات، یک مدیر ارشد، یک مدیر خط (پروژه) و یک نماینده منابع انسانی شرکت دارند. اغلب افراد این نوع مصاحبه را کمی ترسناک تلقی می‌کنند، چرا که حداقل عملکرد افراد توسط ۳ فرد مورد بررسی قرار خواهد گرفت و موارد متعددی درباره شما مورد بررسی قرار می‌گیرد.
در این نوع مصاحبه به عنوان یکی از انواع مصاحبه شغلی اغلب از کارجویان سوالات مختلفی پرسیده می‌شود و شما باید بسیار فرد منعطفی باشید. جهت انجام این مصاحبه شما باید همچون مصاحبه یک به یک خود را آماده انجام مصاحبه نمایید.
مصاحبه گروهی
یکی از انواع مصاحبه شغلی مصاحبه گروهی است. این نوع مصاحبه ممکن است ابتدا کمی دلهره‌آور به نظر برسد چرا که پاسخ‌های شما توسط رقبا هم بررسی می‌شود، افزون بر اینکه کارفرما پاسخ‌هایتان را ارزیابی می‌کند. این موضوع می‌تواند تاثیر منفی روی فرد کارجو بگذارد. در این نوع مصاحبه‌ها تا حد امکان بکوشید مثبت برخورد کرده و مودب باشید. با دیگران به شکل صحیحی ارتباط برقرار کنید. صحبت فرد کارفرما را قطع نکرده و دیدگاه‌ها و اعتقادات‌تان را راحت بیان کنید و البته به دیگران هم اجازه صحبت دهید.
مصاحبه با اسکایپ
این نوع مصاحبه از طریق یک نرم‌افزار ویدئویی با نام skype انجام می‌شود و از آن به عنوان ابزاری جهت غربالگری در ابتدای گام‌های جذب می‌توان استفاده کرد. ابتدا سوالاتی به فرد کارجو گفته می‌شود که فرد باید در طی مدت زمان مشخصی به آنها پاسخ دهد. معمولا در جلسات مصاحبه‌های خارج از کشور از این نوع مصاحبه یکی از جذابترین انواع مصاحبه شغلی است که برای جذب افراد استفاده می‌شود.
در این نوع مصاحبه به ارائه تصویر باکیفیت و عرضه صدای شفاف نیاز است. این نوع مصاحبه تحت عنوان مصاحبه آنلاین هم مورد استفاده قرار می‌گیرد و موقعیت‌هایی که به ویژه به صورت دورکاری انجام می‌شوند، جهت ارزیابی شخصیت افراد و بررسی ظاهر شخصی فرد از این نوع مصاحبه استفاده می‌کنند. ابزارهای دیگری که در کنار اسکایپ در این زمینه مورد استفاده‌اند، می‌تواند سکوهای ایرانی مانند الوکام و گوگل‌میت باشد.
مصاحبه حضوری
این شیوه از مصاحبه رایج‌ترین نوع مصاحبه است که در شرکت‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. فرد باید در محل مصاحبه حضور پیدا کند و با توجه به بزرگی سازمان، ساختار و چارت سازمانی، پوزیشن شغلی و … ممکن است مصاحبه‌های متعدد دیگری همچون مصاحبه دوم، سوم و … برای فرد کارجو در نظر گرفته شده و زمان انجام آن به اطلاع فرد رسانده شود.
مصاحبه به صرف قهوه/ناهار
این شکل از مصاحبه به عنوان یکی از انواع مصاحبه شغلی به آمادگی نیاز دارد. اغلب نمی‌توان خوب تشخیص داد که این جلسه مصاحبه رسمی است یا بخشی از یک جلسه مصاحبه است و یا اینکه کارفرمایان شما را دست کم گرفته‌اند. اما در هر صورت تلاش کنید از این فرصت استفاده نمایید و به هیچ‌وجه ریسک نکنید.
مصاحبه تلفنی
مصاحبه تلفنی هم به عنوان یکی از انواع مصاحبه شغلی و ابزارهای مهم غربالگری در گام‌های اول مصاحبه و قبل از جلسات حضوری مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ابتدای این نوع مصاحبه خونسرد باشید و حتما لباس رسمی بپوشید. بهتر است با آمادگی در این جلسات حاضر شوید و پاسخ‌هایتان را از روی کاغذ نخوانید و بر روی جلسه مصاحبه تمرکز داشته باشید.
مصاحبه ارزیابی
این نوع مصاحبه شباهت بسیار زیادی به مصاحبه حل مساله دارد و به واسطه آن می‌توان صلاحیت‌های مختلف افراد را مورد ارزیابی قرار داد. برعکس مصاحبه حل مساله، اغلب این نوع مصاحبه طی زمان بیشتری انجام می‌شود و مهارت‌های مختلف افراد را می‌توان با آن سنجید.
با توجه به نوع موقعیت مورد تقاضای شما در این نوع مصاحبه به ارزیابی پزشکی و جسمی هم اقدام می‌شود. در آزمون‌های خاص شغلی، آزمون اعداد و خواندن و… معمولا از این نوع مصاحبه استفاده می‌شود. گاهی قبل از انجام مصاحبه به افراد بروشور و دفترچه‌هایی داده می‌شود و افراد ضمن مطالعه آن می‌توانند خود را برای گام‌های ارزیابی شغل مورد تقاضا آماده کنند.
مصاحبه سریع
یکی از انواع مصاحبه شغلی که افراد کمتر با آن آشنا هستند، مصاحبه سریع است. در این نوع مصاحبه به شکل همزمان افراد مختلفی برای یک موقعیت شغلی مورد مصاحبه قرار می‌گیرند. افراد زیادی با نام مصاحبه‌کننده وجود دارند و هر کدام سوالات ویژه‌ای از افراد کارجو می‌پرسند. به کارجو زمان کمی تخصیص داده می‌شود و او باید در این مدت بتواند کارفرمایان را مجاب کند.
نکته بسیار حایز اهمیت در این نوع مصاحبه آن است که کارجو باید بتواند در نگاه اول روی کارفرما تاثیر بگذارد، از زبان بدن طی زمان مصاحبه استفاده کند، ارتباط چشمی با دیگران برقرار کند و رفتار خوب و دوستانه‌ای با مصاحبه‌گران داشته باشد. اما چون در این نوع مصاحبه افراد زمان کمی در اختیار دارند کارجویان باید بکوشند تا سریع به سوالات پاسخ دهند.
مصاحبه عملی
با درنظرگرفتن نوع حرفه و موقعیتی که شما برای آن درخواست داده‌اید، فرد مصاحبه‌گر تصمیم می‌گیرد تا سوالات کمی طرح کند یا ارزیابی عملی انجام دهد. این موضوع بدان معناست که شما باید در یک مدت زمان محدود مهارت‌هایتان را به کارفرما نشان دهید. اگرچه این نوع مصاحبه می‌تواند کمی دلهره‌آور باشد، اما برای شما یک فرصت محسوب می‌شود. سعی کنید اعتماد به نفس خود را حفظ کنید و با در اختیار داشتن اطلاعات مفیدی در این جلسه شرکت کنید.
مقاله مرتبط: چگونه به سوال «چرا شغل قبلی را ترک کردی؟» در مصاحبه شغلی پاسخ بدهیم؟
سخن پایانی
امروز جهت استخدام شرکت‌های مختلف از انواع شیوه‌های مصاحبه استفاده می‌کنند. اگر شما از تمرکز و آمادگی کافی برخوردار باشید، می‌توانید خود را به عنوان یک کارمند خوب به کارفرما معرفی کنید. سعی کنید به ارائه خوب مهارت و صلاحیت‌های خود بپردازید تا کارفرما در مدت زمان راحت بتواند شما را ارزیابی و نسبت به پذیرش و استخدام شما اقدام کند.
دیدگاهتان را بنویسید